Wyjazd studialny Komisji Obszarów Wiejskich PTG do Chorwacji

Wyjazd studialny Komisji Obszarów Wiejskich PTG do Chorwacji W dniach 10-18 maja 2015 r. odbył się wyjazd studialny grupy polskich pracowników naukowych do Chorwacji pod hasłem „Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich w polityce UE. Polskie doświadczenia, chorwackie wyzwania”. Został on sfinansowany przez Samorząd Województwa Łódzkiego ze środków Sekretariatu Regionalnego Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich. Tematem przewodnim wyjazdu był wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich w kontekście polityki europejskiej. Istotnym elementem była wymiana doświadczeń w zakresie oddziaływania instrumentów europejskiej polityki względem wsi, tym bardziej, że Chorwacja zaczyna obecnie pierwszy pełny okres planowania rozwoju obszarów wiejskich jako członek Wspólnoty Europejskiej. Opiekunami merytorycznymi i organizacyjnymi po stronie chorwackiej byli prof. Dene Pejnović i prof. Aleksander Lukić (Uniwersytet w Zagrzebiu).

Naukowcy polscy (geografowie, ekonomiści i planiści), reprezentujący 10 instytucji badawczych, głównie uniwersytetów, związani merytorycznie i organizacyjnie z Komisją Obszarów Wiejskich Polskiego Towarzystwa Geograficznego, podjęli się przedstawienia kolegom po stronie chorwackiej problematyki przekształceń wsi w ostatnich 10 latach. Chorwaci zaprezentowali natomiast wyniki swych badań w analogicznych płaszczyznach studiów nad zróżnicowaniem funkcjonalno-przestrzennym wsi. Tematyka obejmowała problem rozwoju wielofunkcyjnego wsi, przemian w organizacji przestrzennej rolnictwa, struktury środków pomocy strukturalnej i jej alokacji przestrzennej oraz odnowę wsi i zachowanie dziedzictwa kulturowego (całodniowa sesja naukowa).

Partnerem merytorycznym dla strony polskiej byli naukowcy z Uniwersytetu w Zagrzebiu i Uniwersytetu w Zadarze. Ożywiona dyskusja, która towarzyszyła prezentacjom badań była niezwykle cenna dla obu stron, które zauważyły liczne analogie w przemianach wsi mimo znacznych różnic w zestawie czynników rozwojowych wynikających z odmiennych uwarunkowań wewnętrznych. Największe zainteresowanie wzbudził problem wyludniania się wsi, aktywizacji społecznej, poziomu wydatkowania środków i modernizacji rolnictwa indywidualnego.

Doskonałym uzupełnieniem dyskusji była wizyta w Ministerstwie Rolnictwa w Zagrzebiu gdzie przedstawiono priorytety programu rozwoju obszarów wiejskich. Stronę chorwacką interesowały przede wszystkim nasze doświadczenia w zakresie efektywności oddziaływania środków europejskich i poziomu ich wykorzystania. Następnie grupa naukowców wzięła udział w spotkaniu w chorwackim oddziale sieci ECOVAST, która zajmuje się ochroną dziedzictwa kulturowego wsi i małych miast. Ważnym elementem wyjazdu studialnego była możliwość obserwacji w terenie zakresu przemian chorwackiej wsi. W ciągu kolejnych dni odwiedzono instytucje w dwóch regionach o odmiennych uwarunkowaniach rozwojowych, tj. położonej w części kontynentalnej Liki oraz nadmorskiego regionu Zadaru. W obu regionach przedstawiono zakres działania Lokalnych Grup Działania i sposobów, w jaki realizują cele oparte na wykorzystaniu środków unijnych. Ponadto zapoznano się z obecną sytuacją gospodarstw produkujących sery, oliwę, wino, a także działalnością gospodarstw agroturystycznych i hodowlanych.

Całość inicjatywy należy uznać za udaną formę prezentacji podejmowanych przez naukę w obu państwach problemów badawczych rozwoju wsi i rolnictwa oraz sposobów ich rozwiązywania, a także w zakresie nawiązanych relacji i otwierających się dalszych możliwości współpracy.

W wyjeździe udział wzięli: dr hab., prof. nadzw. UŁ Marcin Wójcik (organizator), dr Karolina Dmochowska-Dudek, mgr Justyna Tomczyk (Uniwersytet Łódzki), dr Konrad Czapiewski, dr Piotr Siłka, mgr Marcin Mazur, mgr Denis Cerić (Polska Akademia Nauk), dr Paweł Chmieliński (Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB), dr Mirosław Biczkowski, dr Leszek Kozłowski, mgr Barbara Szyda (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), dr Barbara Maćkiewicz, dr Magdalena Szczepańska (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu), dr Monika Wesołowska (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), dr Wioletta Szymańska, dr Paulina Szmielińska-Pietraszek (Akademia Pomorska w Słupsku), dr Krzysztof Janc (Uniwersytet Wrocławski), dr Marta Gwiaździńska-Goraj (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie), mgr Agnieszka Gil (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie), dr Marta Biczkowska (DCRL we Wrocławiu). Samorząd Województwa Łódzkiego reprezentował pan Andrzej Górczyński oraz pani Małgorzata Sibińska (Komisja Rolnictwa i Ochrony Środowiska Sejmiku Województwa Łódzkiego).