Komisja Obszarów Wiejskich Polskiego Towarzystwa Geograficznego oraz Zakład Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Turystyki Akademii Pomorskiej w Słupsku serdecznie zapraszają do wzięcia udziału w XXXIV Seminarium Geografii Wsi pt. „Nowe funkcje wsi”, które odbędzie się w dniach 7-8 czerwca 2018 roku w Ustce.
Od blisko 30 lat polskie wsie doświadczają przemian spowodowanych różnymi czynnikami o charakterze zarówno wewnętrznym (transformacja społeczno-ekonomiczna), jak i zewnętrznym (unionizacja i globalizacja). Wśród wielu płaszczyzn tych przemian najszybciej zachodzą przekształcenia funkcjonalne. Odnoszą się one przede wszystkim do zmian w działalności ekonomicznej i społecznej, czyli de facto podstaw utrzymania ludności wiejskiej oraz zaspokajania różnego rodzaju jej potrzeb. Przemiany funkcji wsi, ekonomiczne i społeczne, wpływają na zmiany rozpatrywane w dłuższej perspektywie czasowej, tj. głównie przekształcenia krajobrazu kulturowego czy przemiany kulturowe w ogóle, co w ostatnich latach związane jest m.in. ze spadkiem znaczenia rolnictwa i rozwojem działalności pozarolniczych – zarówno produkcyjnych jak i nieprodukcyjnych.
Teoria i metodologia przemian funkcjonalnych charakteryzuje się długą tradycją rozwoju w geografii społeczno-ekonomicznej oraz w bliskich tej dyscyplinie naukach społecznych. Identyfikacja przemian funkcji osiedli opiera się przede wszystkim na analizie przekształceń w strukturze zatrudnienia, użytkowania ziemi oraz instytucjonalnej na różnych poziomach organizacji systemów, tj. krajowych, regionalnych i lokalnych układów osadniczych. Istotne znaczenie dla identyfikacji struktur i procesów funkcjonalnych ma skala lokalna, zwłaszcza wewnątrz wsi, która pozwala uchwycić różne zjawiska niemożliwe do rozpoznania i wyjaśnienia w oparciu o bazy danych statystycznych. Natomiast z powodzeniem zjawiska te można odkryć dzięki obserwacji i inwentaryzacji terenowej czy bezpośrednim badaniom społeczności oraz instytucji lokalnych.
Pragniemy zatem, aby problematyka seminarium koncentrowała się na przypadkach, które opiszą pewne prawidłowości w rozwoju nowych funkcji wsi lub ich nowy wymiar/etap zmian. Istotne w naszym przekonaniu będą także takie aspekty, które stanowią innowacje w działaniach społecznych i ekonomicznych. Uwagę chcemy skierować również na wpływ przemian funkcjonalnych na powstanie nowych form w krajobrazie wiejskim.
Poszukiwanie i opis nowych funkcji wsi może zatem dotyczyć szerokiego zestawu aspektów społecznych oraz gospodarczych życia mieszkańców wsi: od działalności tradycyjnych, tj. rolnictwa, leśnictwa i innych funkcji pierwotnych, przez nabierające coraz większego znaczenia funkcje zewnętrzne (np. turystyczno-rekreacyjne, kulturalne), po różne formy wykorzystania przestrzeni wiejskiej w celach konsumpcji zasobów przyrodniczych (np. energetyka oparta na źródłach odnawialnych) i społecznych (np. nowe formy zamieszkiwania, zrzeszania się i życia wiejskiego). Potencjał prezentacji nowych funkcji wsi jest więc olbrzymi, a poznanie nieodkrytych jak dotąd szerzej dla środowiska naukowego doświadczeń badawczych powinien zainteresować przedstawicieli różnych dyscyplin bliskich geografii – socjologów, ekonomistów, antropologów kultury, planistów, architektów, i innych.